Լրահոս

Համաժողովը ինտերնետ կառավարման ոլորտի առանցքային իրադարձություններից է Հայաստանում, որն ամեն տարի միավորում է ոլորտի մասնագետներին, պետական կառույցների ներկայացուցիչներին, քաղաքացիական հասարակության և մասնավոր հատվածի ակտիվ մասնակիցներին:   Հոբելյանական համաժողովը կենտրոնացել է թվային միջավայրի զարգացման, կիբերանվտանգության, տվյալների պաշտպանության և ինտերնետի բաց հասանելիության հիմնախնդիրների շուրջ:   Արմեն Հունանյանը համաժողովի շրջանակում որպես բանախոս մասնակցել է «Թվային կառավարում. միջազգային փորձ և ազգային ներուժ», «Թվային ենթակառուցվածքներ. ինտերնետի անվտանգություն, վստահություն և կարգավորում» և «Կապի կայունություն. մարտահրավերներ և լուծումներ» թեմաներով պանելային քննարկումներին։   «Ինտերնետ կառավարման համաժողովը կարևոր հարթակներից է, որը հնարավորություն է ընձեռում շահագրգիռ կողմերին բաց երկխոսության միջոցով քննարկել առկա խնդիրներն ու մարտահրավերները,  դրանց հնարավոր լուծման տարբերակները։ Միջոլորտային և բազմաշահառու քննարկումների ապահովումը առանցքային նշանակություն ունի տնտեսության թվային փոխակերպման արդյունավետ իրականացման և դրա կայուն զարգացման գործընթացում», - նշել է պարոն Հունանյանը։   Միաժամանակ ներկայացվել է ՀԾԿՀ-ի կողմից հեռահաղորդակցության ենթակառուցվածքների զարգացմաման և ծառայությունների հասանելիությանն ուղղված  քայլերը, ոլորտի զարգացման առաջիկա ծրագրերը և տեսլականը։   Համաժողովը կազմակերպել էր «ՀՀ Ինտերնետ կառավարման համաժողով» միջգերատեսչական խումբը՝ ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության, «Ինտերնետ հանրություն» և «Ինտերնետ հասարակության Հայաստան հատված» ՀԿ-ների հետ համագործակցությամբ, ICANN, RIPE NCC, IGFSA և այլ միջազգային գործընկերների աջակցությամբ։    

  Սույն թվականի նոյեմբերի 4-ին ՀՀ հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի նախագահ Մեսրոպ Մեսրոպյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել երկկողմ հանդիպում հանձնաժողովի և «ԵՄ-ն հանուն էներգետիկայի» ծրագրի ներկայացուցիչների ու փորձագետների միջև՝ «Հայաստանի Հանրապետությանը էներգետիկայի կարգավորման ոլորտում հետագա աջակցության» վերաբերյալ։   Հանձնաժողովի նախագահը ողջունել է հյուրերին՝ կարևորելով ծրագրի շարունակական համագործակցությունը և Հայաստանի էներգետիկ ոլորտի զարգացման համար ԵՄ-ի աջակցության կարևորությունը:   Հանդիպմանը քննարկվել է «ԵՄ-ն հանուն էներգետիկայի» ծրագրի III փուլի շրջանակում իրականացվելիք տեխնիկական աջակցությունը, ակնկալիքները և սպասվող արդյունքները:        

   Նարեկ Կարապետյանի կողմից սոցիալական ցանցերում հրապարակված հայտարությունն այն մասին, թե իբր բնակչության էլեկտրաէներգիայի սակագինը կարող է 3 դրամով իջեցվել չի համապատասխանում իրականությանը։ Մասնավորապես՝ 1. Իրենց կողմից բնակչության էլեկտրաէներգիայի սակագինը 3 դրամով իջեցնելու առաջարկ երբևէ ՀԾԿՀ-ին չի ներկայացվել։ Ինչպես արդեն նշել ենք 2025 թվականի հունիս ամսվա ՀԷՑ-ի առաջարկը ընդամենը վերաբերել է 6 ամսում ձևավորված 3.6 մլրդ դրամ լրացուցիչ օգուտը նվազեցնելուն և զուգահեռաբար կատարված ներդրումները փոխհատուցելուն, ինչը բոլոր սպառողների էլեկտրաէներգիայի սակագնի վրա ազդում է ընդամենը 0.2 դրամով։ 2. Ինչպես 6 ամսում ձևավորված 3.6 մլրդ դրամի, այնպես էլ Նարեկ Կարապետյանի նշած՝ այս պահին 6 մլրդ դրամի լրացուցիչ օգուտը որևէ առնչություն չունի ՀԷՑ-ի աշխատանքի արդյունավետության հետ։ Այս տարվա լրացուցիչ օգուտները կամ նախորդ տարիների վնասները ձևավորվել են բացառապես էլեկտրաէներգիայի արտադրության և սպառման կառուցվածքի պլանավորված և փաստացի մեծությունների տարբերության արդյունքում, որի հետ ՀԷՑ-ը որևէ առնչություն չունի։ Նմանատիպ տարբերությունները առաջանում են յուրաքանչյուր տարի և հաշվի են առնվում հաջորդ տարվա սակագների հաշվարկներում։ 3. Նախորդ տարիներին ՀԷՑ-ի կողմից պարբերաբար ՀԾԿՀ են ներկայացվել առաջարկներ, որոնք ընդունելու դեպքում սպառողների էլեկտրաէներգիայի սակագները կբարձրանային։ Մասնավորապես, 2024 թվականի սեպտեմբերին ՀԷՑ-ն առաջարկել էր մաքուր շահույթի նորման ավելացնել 2%-ով, որը չի ընդունվել ՀԾԿՀ-ի կողմից։ Եթե առաջարկն ընդունվեր, ապա բոլոր սպառողների էլեկտրաէներգիայի սակագինը կավելանար շուրջ 1.5 դրամով, իսկ միայն բնակչության սակագնի փոփոխության դեպքում՝ շուրջ 3 դրամով։ 4. Սպառողների էլեկտրաէներգիայի սակագների փոփոխությունը չի կարող իրականացվել միայն Նարեկ Կարապետյանի նշած լրացուցիչ ձևավորված 6 մլրդ դրամ օգուտով, այլ կան բազմաթիվ այլ դրական և բացասական գործոններ։ Այս գործոնների գնահատման համար ինչպես յուրաքանչյուր տարի, այնպես էլ այս տարի՝ սեպտեմբերի 15-ից ՀԾԿՀ-ն արդեն իսկ սկսել է ամբողջ համակարգի սակագների վերանայման գործընթաց, որի արդյունքներով տարեվերջին պարզ կլինի սպառողի սակագնի փոփոխություն տեղի կունենա, թե ոչ։ 5. Եթե ՀԷՑ-ը ունենար սպառողների էլեկտրաէներգիայի սակագինը իջեցնելու ցանկություն, ապա ցանկացած պահի կարող էր առանց ՀԾԿՀ-ին դիմելու իջեցնել սպառողների գները՝ իր շահույթի հաշվին։    

Սույն թվականի հոկտեմբերի 30-ի ՀԾԿՀ նիստում քննարկվել են էլեկտրաէներգետիկական շուկայի բաշխման և հաղորդման ցանցային կանոններում փոփոխություններ կատարելու մասին հարցերը։ Մասնավորապես՝ էլեկտրաէներգետիկական շուկայի բաշխման ցանցային կանոններով սահմանվել է, որ 150 կՎտ հզորությունը գերազանցող արտադրող կայանների՝ բաշխման ցանցին միացման տեղեկանքները, նախքան տրամադրվելը, բաշխողի կողմից ներակայացվելու են էլեկտրաէներգետիկական համակարգի օպերատորի համաձայնեցմանը։ Ինչպես բաշխման, այնպես էլ հաղորդման ցանցային կանոններով համակարգի օպերատորը լիազորվում է  էլեկտրաէներգետիկական համակարգի հուսալիությունը և անվտանգությունը վտանգվելու դեպքում՝ համապատասխան հիմնավորումներով ներկայացնել բացասական դիրքորոշում։